Chia sẻ tài liệu hay trân trọng giới thiệu tới quý học sinh và phụ huynh bài soạn Tây Tiến trang 44, 45, 46, 47 Ngữ văn lớp 12 Kết nối tri thức, hi vọng giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 12.
* Trước khi đọc:
Câu hỏi (trang 44 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bạn đã đọc những bài thơ nào viết về đề tài người lính cách mạng Việt Nam? Đọc dễn cảm một đoạn thơ mà bạn yêu thích.
Trả lời
- Đồng chí - Chính Hữu
- Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật
* Đọc văn bản:
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài:
1. Chú ý:
- Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc.
- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến.
Trả lời
- Hình ảnh: sông Mã
- Từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng: rừng núi, chơi vơi, sương, đoàn quân, hoa, đêm.
2. Nhận diện các yếu tố: nhịp điệu, nhạc điệu, đối và những kết hợp từ ngữ khác lạ trong đoạn thơ
Trả lời
- Nhịp điệu: 2/2/3
- Nhạc điệu: nhanh, sử dụng từ láy nhiều
- Đối: dốc >< thăm thẳm (chỉ độ sâu)
- Kết hợp từ lạ: dốc thăm thẳm
3. Chú ý những hình ảnh gây ấn tượng về thiên nhiên, con người Tây Bắc.
Trả lời
Hình ảnh: Khèn, Viên Chăn, lau, độc mộc, đuốc hoa
4. Hình dung dáng vẻ, tư thế, cốt cách của đoàn binh Tây Tiến.
Trả lời
“Không mọc tóc”, “quân xanh”, “oai hùm”
5. Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “người đi”
Trả lời
Đó là biểu tượng cho người lính, xách balo lên vai theo tiếng gọi của Tổ quốc, đi không hẹn ngày quay lại.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: nói lên nỗi nhớ và niềm tự hào về đồng đội thân yêu, những chiến sĩ hào hoa, dũng cảm, giàu lòng yêu nước trong đoàn binh Tây Tiến đã chiến đấu và hi sinh vì Tổ quốc.
Gợi ý câu trả lời sau khi đọc
Câu 1 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Cảm hứng chủ đạo của bài thơ Tây Tiến là gì?
Trả lời
Nỗi nhớ da diết của Quang Dũng về Tây Tiến.
Câu 2 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Đọc đoạn 1 và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nêu ấn tượng về trạng thái cảm xúc được tác giả thể hiện ở hai câu thơ mở đầu.
b. Cho biết hình dung của bạn về bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến.
c. Phân tích những hình ảnh thể hiện ấn tượng ban đầu của tác giả về đoàn quân Tây Tiến.
d. Nêu cảm nhận về chất nhạc và chất họa trong bốn câu thơ sau:
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Trả lời
a. Nhà thơ bắt đầu vào bài thơ với cảm xúc nhớ Tây Tiến da diêt.
b. Hình ảnh bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến hùng vĩ, thăm thẳm, nguy hiểm.
c. Đó là đoàn quân dũng mãnh, vượt qua mọi địa hình hiểm trở, lạc quan, yêu đời.
d.
- Chất nhạc: sử dụng từ láy, sử dụng bằng trắc để tạo nhạc tính
- Chất họa: câu từ gợi không gian hiểm trở, hun hút, nguy hiểm
Câu 3 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Trong kí ức của nhân vật trữ tình, hình ảnh đêm lửa trại và con người, cuộc sống miền Tây Bắc hiện lên với những nét đặc sắc gì? Những hình ảnh đó đã góp phần làm nổi bật hình tượng người Lính Tây Tiến như thế nào?
Trả lời
- Hình ảnh mọi người vui vẻ bên ánh lửa trại, thể hiện tình quân dân gắn bó, đùm bọc, che chở.
- Nổi bật lên hình tượng người lính Tây Tiến dù đứng trước nguy hiểm vẫn lạc quan, yêu đời.
Câu 4 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Trong hai đoạn thơ 3, 4, hình tượng người lính Tây Tiến được gợi ra qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Khái quát đặc điểm của hình tượng này.
Trả lời
- Hình tượng người lính Tây Tiến: “đoàn binh không mọc tóc”, “xanh màu lá”, “dữ oai hùm”, “mắt trừng”, “chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, “người đi không hẹn ước”…
- Vẻ đẹp bi tráng, hào hùng lẫm liệt nhưng không kém phần lãng mạn
Câu 5 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Chỉ ta một số biểu hiện của phong cách lãng mạn trong bài thơ. Phân tích một biểu hiện mà bạn cho là đặc sắc.
Trả lời
- Biểu hiện của phong cách lãng mạn:
+ Nỗi nhớ da diết của Quang Dũng đối với đoàn quân Tây Tiến.
+ Khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc đầy tươi đẹp, hùng vĩ, nét đẹp trong cuộc sống sinh hoạt của người dân miền núi được nhìn qua con mắt lãng mạn của người nghệ sĩ, người lính Tây Tiến.
+ Cảnh sinh hoạt của nhân dân miền núi: "nhà ai Pha Luông mưa xa khơi", "Mường Lát hoa về trong đêm hơi", "Nhớ ôi... thơm nếp xôi", "Doanh trại bừng lên... xây hồn thơ", "Người đi Châu Mộc... hoa đong đưa",…
+ “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
- Phân tích: Là những thanh niên trai tráng đang độ tuổi trưởng thành để phát triển lợi ích bản thân, nhưng vì lòng dũng cảm cùng với tinh thần thương quê hương yêu đất nước. Họ đã tạm gác những dự định của bản thân lại phía sau, phía trước sẵn sàng hi sinh sẵn sàng cống hiến cho Tổ quốc. Có lẽ khi đang ở độ tuổi trưởng thành còn đồng thời cũng là những chàng trai Hà thành hào hoa phong nhã việc phải chịu những gian nan khổ cực đối với những người lính này vô cùng lớn. Nhưng trong cái khổ cực ấy là hình ảnh hiện thân của những dáng hình thân thương nơi quê nhà, đồng thời đó cũng là sức mạnh tinh thần để họ phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ.
Câu 6 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Phân tích một số hình thức tổ chức ngôn ngữ đặc biệt trong bài thơ Tây Tiến.
Trả lời
- “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm” -> sử dụng “dốc thăm thẳm”: kết hợp từ mới mẻ vì “thăm thẳm” là từ chỉ độ sâu chứ không phải độ cao.
- “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” -> sử dụng toàn thanh bằng gợi vẻ đẹp yên bình, nhẹ nhàng của vùng núi Tây Bắc.
Câu 7 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ từng bị phê phán là “xa lạ” với hình ảnh thực tế của anh bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Theo bạn, vì sao có sự đánh giá như vậy? Hãy nêu quan điểm của bạn về vấn đề này.
Trả lời
- Có sự đánh giá trên có lẽ là vì vẻ đẹp của người lính Tây Tiến hiện lên không chỉ oai hùng mà còn vô cùng lãng mạn.
- Quan điểm: Quan điểm cá nhân của tôi là việc sử dụng hình tượng người lính Tây Tiến có thể được hiểu như một phần của quá trình sáng tạo và thể hiện của tác giả. Mặc dù nó có thể không phản ánh hoàn toàn thực tế, nhưng nó có thể mang lại một góc nhìn mới và độc đáo về chủ đề chiến tranh và người lính trong văn học. Điều này có thể tạo ra một thách thức đối với độc giả để suy ngẫm và phân tích sâu hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hình tượng này trong bài thơ.
Kết nối đọc - viết
Đề bài (trang 47 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận của bạn về một nét đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến.
Trả lời
Hình tượng người lính Tây Tiến mang trong mình một nét đẹp rất riêng, đó là sự kiên cường và quyết tâm vượt qua những thách thức khó khăn. Dù đối diện với cuộc sống khắc nghiệt và môi trường chiến tranh khắc nghiệt, họ vẫn không ngừng chiến đấu với lòng dũng cảm và sự hy sinh. Người lính Tây Tiến với nét đẹp oai hùng nhưng cũng lãng mạn và vô cùng yêu đời. Hình ảnh họ, mặc dù không hoàn hảo, nhưng luôn toát lên vẻ mạnh mẽ và sự tự hào về lòng yêu nước. Điều này tạo nên một nét đẹp kiên trì và kiên nhẫn, góp phần làm nên vẻ quyến rũ và ý nghĩa sâu sắc của hình tượng người lính Tây Tiến trong tâm trí của người đọc.